Ik heb ooit ergens gelezen dat het woordje Peg staat voor kleine vierkante houten pennetjes met spitse punt, die vroeger gebruikt werden om rubberen zooltjes onder de klompen te "spijkeren". De vorm van de Lottumse peg op de marktpomp lijkt ook op zo'n peg.
Tsja, wat doe je dan? Je vraagt het aan de experts; mijn tante Mie Nijssen bijvoorbeeld. Die weet alles van vérkeskuien, maar ze kon zich niet zo gauw herinneren hoe zo'n spie ook alweer heet. Maar in elk geval niet "peg".
1 - 0 voor Frans.
Toen ook nog maar eens advies gevraagd aan Henk van de Veiling. Die weet namelijk alles, en hij schreef me:
Ja, die Lottumse peg. Vroeger hadden ze veel meer tijd en armoe dan men zich nu nauwelijks kan voorstellen. Mijn vader heeft wel eens verteld dat hij in zijn jonge jaren (dat moet rond 1900 zijn geweest) houten pinnetjes in de klompzool sloeg om de slijtage tegen te gaan. Onderweg naar de hei met de paardekar had je daar een uur de tijd voor. Daarvoor sneed hij dan uit peggenhout (een wilde conifeer, ik denk jeneverbes) kleine pinnetjes van ongeveer een centimeter lang. Met een els prikte hij dan vlak naast elkaar gaatjes in de klomp en daar werden die pinnetjes in getikt zo dat ze een millimeter uit bleven steken. Hij noemde dat 'klompen huuëgen'. Zo werd wel vaker gezegd als iemand ergens te hoog voor moest reiken " ge môt de klompen huuëgen, daan haalde 't wál ' . Dat peggenhout was slijtvaster dan het hout van de klomp, daar koos men het lichtste hout voor uit. Leer of rubber er onder timmeren gebeurde veel later, toen er leer en rubber afval was. Volgens mij gebruikten de meesten daar kleine spijkertjes voor. Mijn oom die schoester was gebruikte ook houten pinnetjes om schoenen te verzolen. In die tijd gebruikten de meesten al spijkertjes, maar hij zei dat hij dat niet deed "ik ben toch geen smid". Maar in zijn algemeenheid kun je alles wat op een spie lijkt wel peg noemen, net zo goed als je alles wat op een ketel lijkt pot kunt noemen en andersom. Zo hebben altijd heel veel mensen die iets zeggen ergens gelijk.
Groeten vanuit de kou.
Zullen we zeggen gelijkspel? Maar nog steeds 1.5 - 0.5 voor Frans dus.
Bij het lezen van Henk zijn verhaal viel me nog het woord "klómpenägelkes" in, want zo werden die kleine stalen spijkertjes genoemd.
En dan vroeg Bernard Driessen me onlangs of ik het woord "dotselen" kende. Dat betekent "vergeetachtig zijn, verschijnselen vertonen van beginnende dementie" volgens hem. En "dotseltante": iemand die regelmatig wat vergeet.
(PS: ik heb hier in Oeganda toevallig bezoek van mijn nicht Mieke Bartels, geboren in Meerlo, en haar man Chris Vennekens, geboren in Geysteren, en die kennen het woord, maar dan met "ver" ervoor: "verdotselen" = vergeetachtig worden. En het komt volgens hen ook alleen maar voor bij vrouwen!! )
Wel weer tamelijk vrouwonvriendelijk van je Bernard, waarom zijn het weer de vrouwen die vergeetachtig zijn? Laat Mieke dit maar niet lezen.
OK, nou we het er toch over hebben: Weet je waarom orkanen altijd vrouwennamen hebben? Antwoord: als ze komen zijn ze warm en vochtig, maar als ze gaan ben je je huis en auto kwijt!
Terug naar (ver)dotselen. Ik ken het woord niet. Of begin ik nou ook te dotselen? Ben ik een dotsel-oom aan het worden?
Dan wordt het inderdaad tijd om te stoppen met werken en van mijn pensioen te gaan genieten. Een paar maanden nog, dan is het zover: rond 1 juli, op Lottumse kermis, komen we ons voorgoed in Brokeze vestigen. Als ik mijn diensttijd meetel dan ben ik vanaf mei 1967 actief geweest voor koningin en vaderland: 45 jaar! Genoeg.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten