Wae get d'r mei? - Waen deut d'r mei?

Allebei mijn ouders waren schooljuf/schoolmeester, het zit dus in het bloed en ik kan het niet laten en dus volgt hier weer een lesje in Lottumse grammatica. Vandaag over het persoonlijke voornaamwoord hij (hae) en het vragend voornaamwoord wie (wae).

Örs ‘s efkes óvver wae:

Wae get d’r mei?
Waen deut d'r mei?

Waen haet d’r zin um mei te goan?

Zie je het verschil? Wae en waen? Als “wae” gevolgd wordt door een d, een h of een klinker dan wordt het “waen”: Waen is d’r vandaag aan de beurt?

Hetzelfde gebeurt met “hae”:

Hae get mei.
Haen deut mei.

Haen haet gen zin um mei te goan.

Die h van haet wordt in dit geval nauwelijks uitgesproken.

Ik herhaal wat ik in juli 2010 schreef over de Lottumse Grammatica: we hebben er nooit les in gehad, we denken er niet bij na en doen het automatisch altijd goed. Bij kinderen gaat het leren van talen spelenderwijs.

Dan nog een paar nieuwe oude woorden:

Ro~s               plag gras

Hets                hitte

Finaal              helemaal

Hesses            uitroep

Bragge          tieners, opgeschoten jongeren

Ro~s kwam ik tegen op het blog van Henk van de Veiling: een plag gras die je afsteekt met een schoop.

As ge d’n ho~f umspaait da motte örs met ’n schoop d’n drek en ’t graa~s aafstèke en de rö~s in de voor goëie. En da pakte de sté~kschup en spaait de gró~nd in de voor, bòvenop d’n drek.

Hets: ik goj kepot vaan de hets. Doet me denken aan de Guut: heit wah geit.

Finaal is ook een Nederlands woord, maar wordt in Lottum finaal anders gebruikt. Ik háj finaal de pie~p laeg. De bus nao de stad zoot finaal vol. Frans Gommans haet de Maas finaal laeggevist.

Braggen: ik ken het woord niet, maar volgens mijn Meerlose nicht Mieke Vennekens-Bartels gebruikte haar Lottumse moeder / mijn tante Trui Bartels - Nijssen dat woord altijd voor opgeschoten jeugd.

Hesses: een uitroep, volgens mij alleen gebruikt door vrouwen: Hesses Piet, schei oe~t, zit dao nì zo vies in ów neus te pulliken.

Hebbe we pulliken trouwens al? Nee, nog niet. Dat wordt dan nr 430.

Pulliken           peuteren

Op naar de 500.

Je kunt op het internet lijsten vinden met duizenden Limburgse woorden, maar dan zie je bv stool = stoel, kiep = kip en zo, maar wat ik hier verzamel zijn woorden die in het ABN helemaal niet bestaan of wel bestaan, maar een heel andere betekenis hebben of heel anders gebruikt worden.

Iedereen die dit blog een beetje interessant vindt en geïnteresseerd is in Lottumse humor en verhalen over het Lottum van (heel) vroeger die raad ik aan om het blog van Henk Hendrix (Henk van Schampieter Sir) ook eens te bekijken: http://www.henkvandeveiling.nl/  Henk gaat een paar jaar langer mee dan ik, hij weet veel meer en kent veel kluchtigere verhalen dan ik.