donderdag 22 april 2010

De witte vaan Breukers oet Californië

Jan (de witte vaan) Breukers ván René schreef op 29 juni 2009:

ik kwaam hiel toevallig beej oowen blog oet en heb ze geleik bijna aalemoal geleaze... want daat Lottums dat alde Lottums daat mis ik toch wal hee in Kaaliefornieje... en now scheidde dur mit oet? Waat en zund is daat nauw toch, wilde oow neet nag us bedinke? Woende jullie neet beej mienen opa neave? Oh neh, daat waas VanderZeep geluu-f ik, maa nauw wie-t ik daat ok al nimmer zeeker.....

Mien reactie op 22 april 2010:
 
Kalifornieje, dát is toch nì zò wiet? Achter Grubbevoars örgens, ’n stuk op Sevenum à.
Öwwen opa Breukers kán ik meej nog waal herinnere, má weej hebben doa noeëit naeve gewoeënd. Dát zal Van der Zeep waal zien gewès. Die kán ik meej ok nog wál herinnere, veural dochter Inge. ’n Mojje meid, doa drömde ik ’s nachts dukker oaver, ik zal hee má nì vertelle wát. Mien aldste dochter heb ik noa eur geneumd.

Op 20 april 2010 schreef Jan Breukers:

Vaan Renee, de verkusboor vaan de Mert örs, toen op 't verlengde vaan de Ulsheggerwæg, later Stokterwæg genumd. Ik zit in Kaliefornieje beej San Fransisko in de buurt, en bin enne bedriefs en management konsultant of zoewe-iets. Ik haaj 't reize al vroeg in 't blood, mit mienen oehmen Dunnie in Nieuw Zeeland, toen dèhn enne kier noa Lottum kwaam waas ik vurkoch. Ik ken meej nag herinnere daat weej op de fiets en mit dun boewet doa noa toe wooje, en weej (mien alste zeuster Annemiek en ik zei de gek) waare al aan 't oefene op de fiets, maa vurdwaalde beej Maastrich en de ganse femielie waas al in noewed dus daat drejde op niks oet! Maa ik haaj de kriebels wal al te pakke! Ik ging twieje joar op reej noa Kanada uhm tebak te plukke en toen oos mam doewed ging haaj ik uhr beloft 't bedrief ovver te neeme en ooze pap en bitje te hellupe noa daat zeej dur nimmer zeuj zien. Daat örste waas neet zôh moejluk maa daat lèste is meej dus ech nì gelukt. Twieje Breukerse beej elkaar, zôh lang, daat gèht toch nì good....


Noa 13 joar verkus voore en nag vaan aalus waat (rotzooj schôppe binne de voetbalklub, {{maa daat waas ik ech neet alliejn schuld, wàh besteur, ex-besteursleeje en andere minse die mende en meining te moote hebbe, ik dus ôk, maa aah-laah}} vrijwilliger, besteurslid en veurzitter vaan de soos, mit Sjaak Seure zien discotheek en mit Wielkus vaan de Pasch zien geluidsverhuur, mit Joeste Wiel in Grevors catering en party service, etc etc) bin ik dus toch in Nieuw Zeeland oetgekomme, heb doa zôn 11 joar gewoend en mien eige kuffee, bar en restaurant gehad, en toen noa Kaliefornieje... mit en diploma in de tès veur kompjoeter programmeur. Maa de dot-kom zakte toen net in ulkaar dus piste ik wèr achter 't net!


Ik woort doa aagenôhme as advizeur vur de Kaliefornia Kazienoos, kwaliteits-kontrôhle en (under-cover) werk-be-oerdielinge vaan personiehl, en heb daat veur veer joar gedôhn. Doa noa bin ik dus vur meej zelluf begoos, want daat zit ôk in 't blood, nag aaltied...


En as geej werruk het vur meej, loat maarus huure, ik reis gèhr en lang nì genoog.... noejt genoog!


En ik bin dur al lang achter daat ik en bæter læve heb as ik 't neet vur 't geld dooj, maa vur waat ze hee "significance" neume. Suukses kunde maete, significance lekker neet, maa muk wal minstus zoveul indruk op de gewoehne mins.


Woej ging daat ôk al wèhr: "Koning keizer admiraal, sch...tte motte ze allemaal". Dooj maa gewoehn daan doode al gek genoog!


de groete aa gans Lottum en iederiejn dehn dit lus

En mien reactie op 22 april 2010:

Oh, nou zeej ik ‘t: California in Amerika!!! Dát leet ok achter Grubbevoars, ma ’n bìtje wieër as Sevenum.


Oeëme Denie: heb ik noch ’s gezee~n in Lottum, ma dát is waal hieël lang geleje. Öw vader en moder kan ik meej ok nog good herinnere. Ma met die twieë Breukerse, allebei met zonnen hárde kop, doa hedde geliek ì, dát kán noeëit good goan. Iënen Breukers is mei al te völ. As ge nì oetkiekt begint dè ruzie te make met zichzelf.
’n Interessant laeve hedde in elk geval waal, met völ aafwisseling zoeë te zeen. Mieër dán samen met öw verkes op d'n Ulsheggerwaeg. Ik heb ok aaltied wille reize en wát ván de wèrreld zee~n. Maar ik heb toch altied de umgaeving ván Lottum as mien thoes gezee~n en ok aaltied gewieëte dát ik oeit wir terug zeuj kómme. Doarum heb ik aaltie~d mien hoe~s aangehalde. OK, ’t is daan waal neet in Lottum, ma toch waal kort in de buurt: in Brokeze.


Ma vurluëpig woeën ik nog in Oeganda. ’n Joar of twieë nog. En of ik hee werk heb vur ennen agrarische bedrie~fs consultant? Mien jöngste dochter haet drie kiepe. En mien vrouw ’n höfke vaan vief beej twieë mè~ter, met boeëne en pinda’s. Die kiepe legge good en de pinda's stoan d'r fris en greun beej, ma as geej ment dát geej doa wát mieër significance aan kunt gaeve, daan ziede ván harte welkom.

Hojje en groete noa Californië

zaterdag 10 april 2010

Finte

Een tijdje geleden stuurde Mariette Kellenaers me de volgende reactie:

Aklere = oculeren (vorige zomer was er een vrouw bij ons in de zaak die zei : "ós jonges zien roëze aklere")

Finte = Iemand die niet graag iets doet, werken bijv. dan werd er vroeger gezegd : "Dé head finte"

Fintwater of Vintwater = wijwater. werd vroeger in de kerk gehaald met flessen.

Palmstuukske = buxus. Vroeger noemde men het palmstruukske, iedereen had het in de tuin. Met palmpasen werden er takjes afgeknipt en mee naar de kerk genomen en thuis achter het kruisbeeld gestoken.


Aklere ken ik wel want dat heb ik zelf twee zomers lang gedaan bij Sraar en Jos Jonkers in Broekhuizenvorst. Die bovengenoemde vrouw had waarschijnlijk geen Latijn gehad op school want dan had ze geweten dat het "oculeren" is, van het Latijnse woord oculus = oog.

Ik heb ook een paar zomers rozen gebonden, bij Breukers Chène en bij Wagemans Tinus. In mijn tijd, eind 50-er/begin 60-er jaren, ging dat nog ouderwets met raffia.

Het woord “finte” (= kuren, streken?) kende ik niet. Het verschijnsel wel. Komt veel voor. Niet alleen in Lottum, maar in de hele wereld. Zelfs hier, bij mij in huis.

Fint- of vintwater heb ik ook nooit gehoord. Wij noemden het wiejwater en het werd thuis in een speciale aarden kruik, met een kruis erop, bewaard op de slaapkamerkast van mijn ouders. Wij hadden op alle slaapkamers kleine wijwaterbakjes aan de muur hangen en bij het opstaan en naar bed gaan moesten we, van pa of van god zelf, dat weet ik niet meer precies, met dat water een kruisje maken. Daar deed ik braaf aan mee want in die tijd bestond de hel nog dus je moest een beetje uitkijken.

In de kerk had je een grote wiejwaterbak, een bassin ingemetseld in de muur bij de ingang en je moest er bij het binnenkomen en verlaten van de kerk even je vingers indopen een een kruis maken.

Zo’n door pastoor gezegend palmtakje zat bij ons ook altijd achter het kruisbeeld en ook achter de wijwaterbakjes meen ik. Op de foto, gemaakt in onze huiskamer op de Bonenkampstraat 14 (gekregen van Frans Gommans, maar hij moet gemaakt zijn door mijn pa) kun je het kruisbeeld zien hangen, in de hoek boven de kachel. Een beetje naar links hangt een poster van de H Maagd Maria, waar mijn pa een grote fan van was.



Zittend vlnr op de foto: kapelaan Verstegen (die van de mis met twee heren en kapelaan), aalmoezenier Frederiks (onlangs overleden), Toon Philipsen, die na ons vertrek in 1962 in dat huis is gaan wonen (zie ik dat goed, zit die nou bij pater Frederiks op schoot?), Hay Nelissen, Sef Coenders. Staand vlnr: Ger Peters, Jan van Dijk en Piet Hovens.

De twee weken voor pasen zijn we even op en neer gevlogen en hebben we thuis in Broekhuizen doorgebracht. En toen ik, uitrustend van het winkelen, in de Compagnie in Nijmegen een kop koffie dronk viel me nog het oer-Lottumse woord “kompeneej” in: gezelschap.

En daarmee zijn we aangeland bij 350 Lottumse woorden. Op naar de 400.