Het moet vroeger hier en daar behoorlijk gestonken hebben in Lottum want wassers waren we niet in de vijftiger jaren. Badkamers bestonden niet. Bij ons in huis was boven wel ergens een klein donker kamertje dat we "de does" noemden, maar gedoucht werd daar niet; daar stonden alleen wat dozen en kisten met oude troep.
Geen waterleiding, geen kraan in huis, geen WC met spoeling, het enige water kwam uit de pomp in de keuken. En door de week wasten we ons daar 's morgens aan het aanrecht de handen en het gezicht. Een klein beetje maar, niet te nat, want dat water was koud. Tanden poetsen? Volgens mij gebeurde dat alleen 's zondags.
En één keer in de week, op zaterdagmiddag, in bad, in een zinken teil in de bijkeuken. Twee aan twee in hetzelfde water. Haren wassen met shampoo gebeurde maar eens in de twee weken. Schoon ondergoed kregen we elke week, dat nog wel.
Ik zal hier niet in details treden, maar iedereen kan zich voorstellen hoe de onderbroek van een 10-jarige jongen er na een week uitzag. En rook.
Geen kliko's en vuilniswagens vroeger, afval werd met paard en wagen opgehaald door Janssen Jan (Henneskens Jan) uit Houthuizen en gestort in het Schansengat aan de Houthuizer weg of in de Bergse Koel aan de Broekhuizer weg.
Riolering kwam pas eind 50-er jaren. Voor die tijd verdween de soep in een gierput die af en toe leeggepompt werd door Janssen Jan.
Er is veel veranderd in vijftig jaar. Lottum was een simpel boerendorpje toen ik klein was. Familie uit "Holland" die wel eens op bezoek kwam vond die dorpse sfeer prachtig: de boerderijen, de velden, de rozen en de Maas. Ik snapte niet wat de ooms en tantes daar mooi aan vonden en schaamde me voor de mesthopen, de kippenhokken, de schuren en het onkruid langs de straten.
Het enige moderne, het enige om trots op te zijn waren voor mij de machinefabriek Thilot en de conservenfabriek van Aarts Pie in Houthuizen.
In mijn fantasie zag ik een dorp met grote bedrijven, moderne huizen, mooie tuinen en schone trottoirs langs alle straten.
En kijk eens aan: een halve eeuw later is die fantasie werkelijkheid geworden want zo afgelikt als in mijn droom ziet Lottum er tegenwoordig in het echt uit.
Maar ja, je kunt het mensen niet gauw naar de zin maken, want nu zou ik het Lottum uit mijn jeugd nog wel eens willen zien met het klooster, het spuitenhuuske, de boerderij van Bartels, Bartelskoel, de smidse van Verheggen's Piet, de Coöperatie, café Keiren, Wilmsen Ties met zijn melkkar.
Tsja, het is nooit goed.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten